චිත‍්‍රපටයක් බලන්න ඕන කියලා හිතලා සිනමා ශාලාවකට යන්න හදද්දී මගේ මිත‍්‍රයෙක් කීවා මම ඔයාට සල්ලි දෙන්නම් ගෙදර ඉන්න කියලා...
අද චිත‍්‍රපට -ටෙලි නාට්‍ය හැදෙන්නේ දඩි බිඩියේ
ඇන්ඩෲ ජයමාන්න
ඔහුගේ දායකත්වය සිංහල සිනමාවට නැතුවම බැරි යුගයක් තිබිණි. වරෙක ලාංකීය සිනමා අධ්‍යක්‍ෂකවරුන් රැසකගේ සිනමා නිර්මාණ පිටුපස කැමරාව වත්තන් කරගත් මේ සොඳුරු මිනිසා එදා මෙදා තුර රිදී තිරයට එක්කළ සිනමාපට ද විශාලය.
ඔහුගේ කලා දිවිය දශක පහකට ආසන්නය. ‘හාරලක්‍ෂය, හඳයා, හංසවිලක්, තුන්වැනි යාමය, සතිපූජා, සුද්දිලාගේ කතාව, සෙයිලම, සිරිමැදුර, විසිදැල, මංගල තෑග්ග, ජුලියට්ගේ භූමිකාව ඇතුළු සිනමාපට රැසක කැමරා අධ්‍යක්‍ෂකවරයා ද ඔහුම විය.
එසේ හෙයින් වසරේ හොඳම කැමරාකරණය වෙනුවෙන් OCIC, සරසවි, මෙන්ම ජනාධිපති සම්මානයට ද ඔහු පාත‍්‍ර විණි. ඒ එදාය. දශක පහක් ගෙවුණ ද මෙතරම් නිර්මාණ කරණයේ නියැළුණු ඔහු අද හා හූවක් නැති තරම්ය.
මොනවද ඔබ මේ දවස්වල කරන්නේ කියන තැනින් අපි පටන් ගමු.
ඇත්තටම මේ දවස්වල කලා කටයුතු නම් කිසිම දෙයකට සම්බන්ධ වුණේ නැහැ. මගේ හිතේ අදහසක් තියෙනවා ටෙලිනාට්‍යයක් කරන්න ඕන කියන දේ.
නමුත් මේ කාලය ඒ කටයුත්තට එතරම් යහපත් නැහැ කියලයි මට හිතෙන්නේ. දැන් මගේ ළමයින් තුන්දෙනාම විදේශගත වෙලා. මම මගේ ගම් පළාත මීගමුවට වෙලා සුළු වශයෙන් වාර්තා වැඩසටහන් කරගෙන ඉන්නවා.
නමුත් ඔබ සම්මානයට පාත‍්‍රවුණ සිනමා වේදියෙක්. මෙතරම් අත්දැකීම් ඇති ඔබ නිහඬවම කලාවෙන් ඈත්වීම සාධාරණ නැහැ කියලයි මට හිතෙන්නේ.
ඔව් ඒක හොඳ ප‍්‍රශ්නයක්. මම වැඩකරන ක‍්‍රමයක් තියෙනවා. නමුත් අද මේ බොහෝ දෙනෙක් කටයුතු කරන ආකාරය ගැන ලොකු කලකිරීමක් තියෙනවා. අද මොකක්ද චිත‍්‍රපටයක් ටෙලිනාට්‍යයක් කරනවා කියන්නේ දවස් දෙකෙන් තුනෙන් ඉවරයි.
මුල් කාලයේ මට මතකයි අපි හවසට එකතුවෙලා අධ්‍යක්‍ෂක, නිෂ්පාදක, නළුනිළියන්, කැමරාමන් හැමෝම එකතුවෙලා නිර්මාණය ගැන කතා කරනවා.
හෙට දවස ගැන සැලසුම් කරනවා. සිනමා රූපයක් ගන්නවා කියන්නේ මඟුල් ගෙදරක ඡායාරූප ගන්නවා වගේ වැඩක් නෙවෙයි.
විශේෂයෙන්ම කැමරා ශිල්පියාට තිරනාටකය පිළිබඳ දැක්මක්, ජීවිතය ගැන දැක්මක් අධ්‍යක්‍ෂකවරයාගේ දර්ශනය පිළිබඳ දැක්මක් තිබිය යුතුයි. නමුත් අද එවැනි තත්ත්වයක් නැහැනේ. ඉතිං කොහොමද ඒ අය එක්ක වැඩ කරන්නේ.
ඔබ කියන විදිහට මේ කිසිම දෙයක් සිදු නොවුණත් අද බොහෝ සිනමාපට ටෙලිනාට්‍ය බිහි වෙනවනේ.
හැබැයි ඒවා දිහා බලද්දී තේරෙනවා නිර්මාණයේ තරම. අද රූපවාහිනිය කියන දේ එෆ්.එම්. රේඩියෝවක් වගේ වෙලා. හැබැයි අදට වඩා බොහෝ දෙනෙක් කතා කරන්නේ මුල් කාලයේ කළ ටෙලිනාට්‍යයනේ.
ඒ වායේ තිබුණා මේ නිර්මාණාත්මක කම. ඉස්සර චිත‍්‍රපටයක් කරලා අධ්‍යක්‍ෂක හෝ ඒ ශිල්පීන් සිනමා ශාලාව අසලට ගිහින් ඉන්නවා මිනිසුන් කියන්නේ මොකක්ද කියලා අහගෙන ඉන්න. හේතුව මේ මිනිසුන්ගේ කටෙන් එළියට එන වචනය ඒ නිර්මාණකරුවන්ට කෝටියක් වටිනවා. මේ ප‍්‍රතිචාර පුදුම විදිහට ඊළඟ නිර්මාණ වලට උත්තර සපයනවා.
යම් කලකිරීමකින් ද ඔබ කතා කරන්නේ.
කලකිරීමක් නෙවෙයි දුකයි. මුල් කාලයේ චිත‍්‍රපට හැදුනේ උළෙලවල් සඳහා නෙමෙයි ජනතාවටයි. ගීතයක් පවා ලියැවුණේ හේතුවක් ඇතිව. බලන්න ගායකයෙක් විදිහට ගත්තම ජෝතිපාල අදටත් ජනපි‍්‍රයයි.
මේක සිනමාවේ රූපවාහිනියේ පමණක් නෙවෙයි සමස්ත කලාවෙම සිදුවෙලා තියෙන දෙයක්. හොඳ කෙටිකතාවක් නවකතාවක් මෑත කාලයේ බිහිවෙලා තියෙනවද බලන්න. ඇති අතේ ඇඟිලි ගාණටත් වඩා අඩුවෙන්. අතීතය ගැන කතා කරද්දී විශාල කලා ලෝකයක් තිබුණේ.
සේකර මහත්මයලා, සිරිල් බී පෙරේරා වැනි අයගේ ආභාෂය අත්දැකීම් ගනිද්දි අපි මොන තරම් නිර්මාණාත්මක වුණාද? මම උදාහරණයක් කියන්නම් අපේ පැරැණි රංගන ශිල්පියෙක් මේ මෑතකදී මට කියනවා අපි ෂූටිං ඉවරවුණාම කැමරා පෙට්ටිවලට කැමරා ලයිට් පැක් කරනවා වගේ වාහනවලට දාලා එහෙට මෙහෙට යවනවා කියලා.
මුල් කාලයේ එහෙම නැහැ ෂූටිං ඉවරවුණත් අපි නිර්මාණය ගැන කතා කරනවා.
සුමිත්ත අමරසිංහ, ඩී.බී. නිහාල්සිංහ, ඩොනල්ඩ් කරුණාරත්න, විලී බ්ලේක් වැනි එවක නමගිය කැමරා ශිල්පීන් අතර ඔබත් එක් පුද්ගලයෙක්. මේ අතීතය ගැන සිහිපත් කළොත්.
මේ හැම කෙනෙක්ම හොඳ අවබෝධයකින් සිනමාවට අවතීර්ණ වුණ අය. මට මතකයි මුල් කාලයේ යම් යම් නිර්මාණ සඳහා මට කැමරාව මෙහෙයවන්න දුන්නත් හරියට මම ඉගෙන ගන්නකම් ඒ දේ කළේ නැහැ.
‘හාරලක්‍ෂය’ චිත‍්‍රපටයට මට කතා කරද්දී මට ඒ අභියෝගය භාරගන්න පුළුවන් තැනක හිටියේ. කැමරා ශිල්පියෙක් වුණා කියලා ඔහු කැමරාව පිටුපස හිටියට වැඩක් නැහැ. තිර නාටකය, ආලෝකය, සංස්කරණය, චරිත නිරූපණය මේ සියලු දේ පිළිබඳ අවබෝධයක් තියෙන්න ඕන. අද වෙන්නේ මොකක්ද ෆොටෝ ටිකක් එකට එකතු කරලා ගැට ගහන එකනේ.
ඔබ හරහා බිහිවුණ බොහෝ නිර්මාණකරුවන් ඉන්නවා. බොහෝ පාඨමාලා කැමරාව, සංස්කරණය, රූපවාහිනිය, සිනමාව පිළිබඳ ඔබ කළා. ඒ හැමදේම ඇන හිටියද?
(සිනාසි) මම පාඨමාලා කළා නම් තමයි. ඒ හරහා බිහිවුණ ගොඩක් දෙනෙක් අද වෘත්තිය මට්ටමේ නියැලිලා ඉන්නේ. නමුත් පහුවෙනකොට අපට වෙච්ච දේ තමයි අපි කැමරාව ඉගැන්නුවට පස්සේ කිසි කෙනෙක් පංතියට එන්නේ නැහැ.
එතනින් පස්සේ ඒ අය ඉගෙන ගෙන ඉවරයි කියලයි හිතන්නේ. සංස්කරණය, රංගනය, පිටපත් රචනය මේ කිසිම දෙයක් දන්නේ නැතුව කැමරාව අතට අරන් වැඩට බහිනවා. මං හිතන්නේ අපි තේරුම් ගන්න ඕන කැමරාවට මොළයක් නැහැ අපේ මොළයයි එතෙන්ට දාන්න ඕන කියන දේ.
අද තාක්‍ෂණය එන්න එන්නම දියුණුයි. මේ දියුණු තාක්‍ෂණය සිනමා කැමරාව පිටුපසත් තියෙනවා නේද?
සත්තකින්ම. මොන දේ දියුණු වුණත් කැමරා ශිල්පියාට ඇහැක් විතරක් තිබිලා මදි. ඔහුට හොඳ දැනීමක්, කන්දෙකක්, ඉවක් අවබෝධයක් තියෙන්න ඕන. අද අපි තරග කරන්නේ මේ මොහොතේ ඇමරිකාවේ ශිල්පීන් හදන රූප රාමුත් එක්ක කියන දේත් අමතක කරන්න හොඳ නැහැ.
ඔබ අවසන් වරට කැමරා අධ්‍යක්‍ෂණයෙන් දායක වුණේ ‘එක මලක පෙති’ චිත‍්‍රපටයට. හොඳයි ඔබ මෑතකදී නැරඹූ චිත‍්‍රපටය ගැන කතා කළොත්.
‘එක මලක පෙති’ චිත‍්‍රපටයට දායක වුණාට පස්සේ තවම මම සිනමා නිර්මාණයකට දායක වුණේ නැහැ. ඒ වගේමයි පසුගිය මාස දෙක තුන තුළ චිත‍්‍රපටයක් නම් බැලුවේ නැහැ යම් යම් පෞද්ගලික වැඩකටයුතු නිසා. මේ මෑතකදී කොහොම හරි චිත‍්‍රපටයක් බලන්න ඕන කියලා හිතලා සිනමා ශාලාවකට යන්න හදද්දී මගේ මිත‍්‍රයෙක් කීවා මම ඔයාට සල්ලි දෙන්නම් ගෙදර ඉන්න කියලා.
ඔබේ පුතාලත් කලා නිර්මාණ සඳහා දායකත්වය ලබා දුන්නත් අද ඔවුන් විදේශගත වෙලා.
ඇත්ත පුතාලා තුන්දෙනාම මාත් එක්ක වැඩකළා. නමුත් යම් යම් හේතූන් මේ ක්‍ෂේත‍්‍රයේ ඇස ගැටුණ නිසා එයාලට මේක එපාම වෙලයි විදේශ ගතවුණේ. මුල් කාලයේ අපට තිබුණ වගේ පරිසරයක් ඒ අයට නැහැ.
අර කතාවක් තියෙනවනේ “චිත‍්‍රපට කරන එක නම් හොඳයි හැබැයි බත් කන්න රස්සාවකුත් කරපං පුතේ” කියලා. ඉතිං ඒ අය විදේශගත වෙලා කලාවෙන් ඈත්වීම ගැන දුකක් මට නැහැ.
